ARY LÓPEZ | Martes 25 marzo 2014 |
O
Ateneo Ferrolán está de aniversario. Esta entidade cultural celebra estes días os 135 anos da súa fundación.
Un 24 de marzo de 1879 quedaba asinada a acta de constitución do
primeiro Ateneo que houbo na cidade de Ferrol. O proceso de
consolidación deste espazo para o saber e a cultura non foi doado. O seu
actual presidente,
Eliseo Fernández,
explica que houbo que emprender unha serie de trámites complexos e
superar un longo sistema de xestión ata que finalmente quedou
formalizada a primeira directiva do chamado Ateneo Artístico, Científico
e Literario de Ferrol.
Os seus impulsores eran persoeiros do mundo da medicina, a literatura
e o xornalismo, moi vinculados ao ámbito da cultura, que tiñan como
obxectivo «ampliar os coñecementos e difundilos entre as clases
populares, elevando o seu nivel intelectual e familiarizándoos cos
modernos ideais da ciencia e a arte».
A historia do Ateneo é densa e ben longa, mais a súa vida non sempre
foi ininterrompida. Como sinala Eliseo, «houbo varios ateneos en
Ferrol». Uns herdaban a corrente dos anteriores, pero «sempre
conservaron o espírito ateneístico» que se foi transmitindo ao longo das
épocas superando diferentes xeracións. Pero houbo tempos en que «o
Ateneo apagou a súa chama en períodos de escuridade como as ditaduras de
Primo de Rivera e Franco», para reaparecer en tempos de maior
liberdade.
Despois de corenta anos de inactividade, o agora xa coñecido como
Ateneo Ferrolán viviu o seu rexurdimento no ano 1976. En pleno fervor
político e democrático, a entidade volveu coller forma baixo a
presidencia de Fernando Álvarez Bouza. A este sucedéronlle unha decena
de presidentes ata chegar aos nosos días, en que Eliseo Fernández ocupa o
cargo dende o pasado mes de xaneiro.
A teima da actual directiva segue sendo a de continuar entendendo a
cultura «como ferramenta transformadora e empregar o debate para
intentar cambiar a sociedade». Destacan o carácter «aperturista» da
entidade, na cal teñen cabida «tódalas ideoloxías».
A súa pretensión de cara aos vindeiros meses é enriquecer a súa
programación semanal escoitando as propostas do público. «Non queremos
facelo todo dende enriba, por iso estamos convocando asembleas abertas
para consolidar unha programación que inclúa a participación cidadá»,
apunta Fernández.
O
Ateneo Ferrolán está de aniversario. Esta entidade cultural celebra estes días os 135 anos da súa fundación.
Un 24 de marzo de 1879 quedaba asinada a acta de constitución do
primeiro Ateneo que houbo na cidade de Ferrol. O proceso de
consolidación deste espazo para o saber e a cultura non foi doado. O seu
actual presidente,
Eliseo Fernández,
explica que houbo que emprender unha serie de trámites complexos e
superar un longo sistema de xestión ata que finalmente quedou
formalizada a primeira directiva do chamado Ateneo Artístico, Científico
e Literario de Ferrol.
Os seus impulsores eran persoeiros do mundo da medicina, a literatura
e o xornalismo, moi vinculados ao ámbito da cultura, que tiñan como
obxectivo «ampliar os coñecementos e difundilos entre as clases
populares, elevando o seu nivel intelectual e familiarizándoos cos
modernos ideais da ciencia e a arte».
A historia do Ateneo é densa e ben longa, mais a súa vida non sempre
foi ininterrompida. Como sinala Eliseo, «houbo varios ateneos en
Ferrol». Uns herdaban a corrente dos anteriores, pero «sempre
conservaron o espírito ateneístico» que se foi transmitindo ao longo das
épocas superando diferentes xeracións. Pero houbo tempos en que «o
Ateneo apagou a súa chama en períodos de escuridade como as ditaduras de
Primo de Rivera e Franco», para reaparecer en tempos de maior
liberdade.
Despois de corenta anos de inactividade, o agora xa coñecido como
Ateneo Ferrolán viviu o seu rexurdimento no ano 1976. En pleno fervor
político e democrático, a entidade volveu coller forma baixo a
presidencia de Fernando Álvarez Bouza. A este sucedéronlle unha decena
de presidentes ata chegar aos nosos días, en que Eliseo Fernández ocupa o
cargo dende o pasado mes de xaneiro.
A teima da actual directiva segue sendo a de continuar entendendo a
cultura «como ferramenta transformadora e empregar o debate para
intentar cambiar a sociedade». Destacan o carácter «aperturista» da
entidade, na cal teñen cabida «tódalas ideoloxías».
A súa pretensión de cara aos vindeiros meses é enriquecer a súa
programación semanal escoitando as propostas do público. «Non queremos
facelo todo dende enriba, por iso estamos convocando asembleas abertas
para consolidar unha programación que inclúa a participación cidadá»,
apunta Fernández.
Acto conmemorativo
O Ateneo Ferrolán organizaba onte no edificio que ocupa na rúa
Magdalena 202-204 un acto para conmemorar os 135 anos da súa fundación. A
cita, á que acudiron medio cento de persoas, serviu para voltar a vista
atrás e rememorar a historia deste emblemático colectivo. Pero,
ademais, foi un propósito para replantexar a súa labor e reforzar a súa
existencia de cara ao futuro.
A situación actual non é doada. As diferenzas co Concello de Ferrol e
a perda de socios nos últimos anos -aos preto de 1.300 afiliados que
chegaron nos anos noventa contrapóñense os 350 da actualidade- non
favorecen o desenvolvemento plácido das súas actividades. Ademais, deben
afrontar unha serie de débedas atrasadas e atopar relevo para ocupar os
altos cargos do asociacionismo, algo que hoxe en día semella cada vez
máis complicado.
Dende a directiva sinalan que entre as consecuencias que conlevaría a
desaparición desta entidade están a perda de postos de traballo, así
como o abandono dun amplo patrimonio cultural, composto por unha
hemeroteca e diferentes obras de arte.
O actual presidente non teme pola súa desaparición, pero critica que,
despois de ocupar máis de trinta anos o mesmo edificio, o consistorio
ferrolán «cambie as condicións e os dereitos constantemente». Fernández
fai referencia a un convenio de cesión do edificio a este colectivo por
un período de quince anos, aprobado no 1996 en pleno municipal.
Posteriormente, no ano 2008, cambiouse o obxecto deste acordo e
reordenáronse os espazos do inmoble para cedelo a outras sociedades
locais. Ademais, nos últimos días, desapareceu a placa co nome do
colectivo que penduraba no exterior do edificio. Eliseo Fernández indica
que o Concello de Ferrol pediulle á directiva, con anterioridade, que
quitase a devandita placa, pero desobedeceron e, ao reclamaren a súa
desaparición, «dende o Concello nos deron a calada por resposta». «O
Concello considera que este edificio é o Concepción Arenal, pero
queremos que deixen de cambiarlle o nome ao local», e lonxe de pedir
«máis atención», desexan, di Fernández, «respecto» e «que nos deixen
seguir facendo o noso traballo».
Cre que a reconciliación coa administración local é posible porque,
di, «sempre estamos abertos ao diálogo». Iso si, pide que se lles deixe
seguir dinamizando o panorama cultural da cidade porque, conclúe, «temos
unha tradición que non se pode botar por terra».
Campaña de captación de socios
Para facer máis atractiva a adhesión a este colectivo, a xunta directiva emprendeu unha
campaña
de baixada de cotas, con descontos para desempregados, menores de 26
anos ou maiores de 65. Pero, ademais, Fernández insiste en pedir «máis
participación colectiva por medio de actividades e que a xente participe
coas súas propostas». Defende que «o diñeiro non sexa un obstáculo para
seguir funcionando».
